اغلب بزرگترین عامل بازدارنده در برقراری ارتباط ربطی به آنچه ما می‌گوییم ندارد، بلکه به آنچه در واکنش به صحبتهای بچه‌هایمان انجام می‌دهیم ارتباط دارد. مانند گردکردن چشم، شانه بالا انداختن، ابرو بالا انداختن، اخم‌کردن و روگرداندن و ... .
بهترین راه آموزش مهارتهای برقراری ارتباطی این نیست که راجع به آنها با کودکانمان حرف بزنیم، بلکه بهتر است که با رفتار خودمان ( طبق مراحل چهارگانه ذکر شده در ذیل) به آنها روش درست را نشان دهیم. در واقع ما الگوی همان رفتارهای شنیداری موثری می‌شویم که می‌خواهیم فرزندمان تقلید کند.
مراحل چهارگانه برای پرورش مهارت های برقراری ارتباط
1- تشویق فرزندان که بی پرده سخن بگویند.
2- کمک به فرزندان جهت تبادل پیام های غیر کلامی
3- تقویت مهارتهای شنیداری در فرزندان
4- فراهم کردن فرصت جهت استفاده از مهارتهای برقراری ارتباط
ضعف ما در مهارت گوش کردن، مانع بزرگی در رشد مهارتهای گفتگوی فرزندانمان است. اگر به بچه ها فرصت تمرین بیان نظراتشان داده نشود در پرورش مهارتهای ارتباط با مشکل مواجه می‌شوند. دردناک‌ترین پیامد این رفتار اینجاست که اگر این عادت بد ادامه پیدا کند که فرزندانمان احساس کنند که ما شنونده خواهیم بود، ممکن است برای صحبت‌کردن به فرد دیگری روی آورند. پس اولین مرحله‌ای که همه باید یاد بگیریم این است که چطور با دقت بیشتری گوش دهیم، مخصوصاً به بچه‌هایمان. استفاده از این روش یکی از آسان‌ترین و موثرترین روش‌ها برای باز نگه داشتن خطوط ارتباطی نیز هست. در نتیجه فرزندمان همیشه برای در میان گذاشتن افکارش با ما احساس راحتی می‌کند.
روش‌های بی‌شماری است که با آنها می‌توانیم اشتیاق بچه‌ها را در ابراز نظراتشان از بین ببریم از جمله:
· با قطع کردن حرف هایشان:"بذار بعداً راجع به این موضوع حرف میزنیم ، قبلاً در باره این موضوع بحث کردیم".
· با انکار احساساتشان: "فراموش کن، جدی که نمی گی".
· با نصیحت کردن:"باید این کار را بکنی، خودت که میدونی نباید...".
· با دستور دادن به آنها:"دست از غر زدن بردار".
· با تحقیر کردن آنها:"خیلی بچگانه است!، من هیچ وقت اینجوری نبودم!".
شاید منظورمان این نباشد که بچه‌هایمان را از بیان نظراتشان بازداریم، اما این درست همان چیزی است که از رفتارمان برداشت می‌شود: «مامان علاقه ای به حرف های من ندارد»، «بابا هیچ اهمیتی به احساس من نمی دهد»، «مامان نمی خواهد حرف مرا بشنود»، «بابا فکر نمی کنه که نظر من مهمه!».
پس اگر واقعاً می خواهیم فرزندانمان آزادانه حرف بزنند و نظرات، احساسات و نگرانی‌هایشان را با ما در میان بگذارند و در عین حال به طور موثر ارتباط برقرار کنند لازم است رفتارهای شنیداری خودمان را اصلاح کنیم.
برگرفته از کتاب والدین قطعاً تاثیر گذارند از میشل بربا، ترجمه ستاره بابایی
هانیه عباسی
کارشناس روانشناسی